Zonguldak Antik Haritası`nı çesitli kaynak ve haritalardan yararlanarak hazırladım.Tamamen bilgilendirme amaçlı hazırladığım bu haritaya ,bölgenin önemli tarihi simalarını ve olaylarını da ekledim.Harita M.Ö 7 yy. ve M.S Roma Dönemi arasına denk gelen bilgilerdir.Harita kenarında ki numaraların simgelediği isimler ve olaylar aşağıda numaralandırılmıştır.
1)HERKÜL
Herkül`ün üç başlı köpek Kerberos`u ödürdüğü düşünülen Cehenemağzı Mağarası efsanesi ile Herkül isminden alan Heraklia şehri Ereğli`dir.
2) MAKEDON GENERAL LYSiMACHUS(Lisimahos)
Makadon kumandanı Lisimahos Amastra Kralicesi Amatris`in eşidir.Amatrist`in çocukları tarafından öldürüldüğünü duydugunda. birlikleri ile Amasra`ya saldırmıştır.Amacı her ne kadar intikam almak olduğunu söylesede aslında gayesi burayı ele geçirmektir.
3)DENiZ SAVAŞLARI
Bu bölgede yaşanan deniz savaşlarını simgeler.Özelikle Heraklia (Ereğli)şehrine saldırılarda kulanılan gemiler, tarihte vahşi birlikleri buraya taşımıştır.Ereğli`de taş üstünde taş bırakmamışlardır.Antik kent ve bölgenin en büyük kenti olmasına ramen, Eregli`de bugün o dönemden kalan çok az kalıntının olmasının nedenini ise bu savaşlar olduğunu tahmin ediyorum.
4)AMATRiS
Milattan Önce 2. yüzyılda yaşamış olan Pers prensesi Amastris’in hayatını siyasi evlilikler ve bu sebeple yaşanan ölümlerle geçirmiş olduğu söylenir. O yıllarda Büyük İskender’in son vermekte olduğu Pers işgali sırasında kazanan taraf İskender olunca generali olan Craterus’u Amastris’le evlendirir ancak kısa bir süre sonra Craterus evliliği sonlandırır. Amastris başka evlilikler gerçekleştirir ve bu evliliklerden iki çocuğu olur. Bu sırada adı Sesamos olarak bilinen Amasra’yı çok beğenen Amastris kente kendi adını verir ve kenti imar ettirir.
Karadeniz’de oluşturduğu 4 kentlik birliğin merkezini de burası yapar. Birlik giderek güç kazanır ve oğulları Amastris’in bu kadar güçlenmesine karşı gelir ve onu öldürmeye karar verirler. Amastris MÖ 284 yılında oğulları tarafından boğularak öldürülür. Amastris’in 3. eski eşi Makedon General Lysimachus(Lisimahos) bunu duyar ve kendi politik çıkarlarına uyduğu için kraliçenin intikamı bahanesiyle Amastris’in oğullarına suikast düzenler.
5) LYKURGOS ve AMBROSİA Mozaiği
Bir üzüm bağı içinde betimlenmiş kompozisyonun solunda bir erkek figür sağma ise bir kadın figürü bulunmaktadır. Erkek bir balta tutan sol elini havaya kaldırmış kadının üstüne yürümektedir. Bu bir üzüm bağında bir erkeğin kadına saldırma sahnesidir. Tanrı Dionysus’a hakaret etmiş Trakya Kralı Lykurgos’un Ambrosia’ya saldırısını betimlemektedir.
III. bir oda ve su yolu ile ayrılmış II. villaya ait olduğunu düşünülen yeni mozaikli oda daha ortaya çıkartılmıştır. Kabul ya da toplantı salonu olduğu tespit edilen oval mimari tarzı odanın zemin mozaiği, dıştan içe doğru geniş bantlarla, yaprak ve dalga motifleri ile ortadaki panoları çevrelenmektedir. Kare çerçeveler içinde yapılmış sarmallar için de 20 adet av sahneleri, hayvan mücadeleleri yer almaktadır. Yine zemin mozaiğinde köşelerde sakallı dört erkek masklarının başlarından çıkan Eros, arslanlar ve domuzlar tarafından taşınan sarmallar ve bitkisel motifler yer almaktadır.
Mozaik M.S M.S. 250–260 dönemine ait olduğu sanılmaktadır.
6) FiLYOS BATIKLARI
Filyos'daki Tieion Antik Kenti açıklarında MS. 2 ile 13. yüzyıl arasındaki döneme ait 3 adet batık gemi oldugu tespit edildi.
7) FiLETAiROS
Bergama Krallığının kurucusu kabul edilen FiLETAiROS, Filyos Antik Kenti Tion`da doğmuş küçük yaşlarda burada yaşamıştır.Tion şehrinde yaşarken kalabalıkta hayaları ezildiği bu yüzden de çocugu olmadığı söylenir.
8 ) TiON ANTiK KENTi
FiLYOS`UN ANTiK ADLARI ; Tion, Falies.Tios,Tieum,Birisans
Billaos,Salyus,Geredo,Tiiu ;hepsi Filyos ve Filyos Irmağı`nın adıdır.
Hellenlerin kentidir,Miletosluların kolonisidir.Filyos Kalesi Romalılar tarafından çok sonraları yapılmıştır.
Harita üzerinde adı geçen yerleşim yerleri ve bugünkü isimleri şöyledir.
AXENA Karadeniz`in eski adıdır.
Bithynia ;Kocaeli-Kastamonu arasında bir Helen Eyaleti’dir.
R.Sakarieh Sakarya Irmağı
Apollonia,Kefken Adası isimdir.
Elen, elaeus,Eleta Dedeca,Milan Aksheh-shaar Akçakoca`nın isimleridir
Mariandyni Akcakoca -Bartın arası bölgenin adı.
Marian ; Ereğli Zonguldak arası bölge
Diapolis Alaplıdır.
Küpliç veya Kabuliç Kapulic, Küplice = Gülüç
Heraklia-Ereğli
Metron-Köseağzı
Oxinas-Iliksu
R.Joruk ise Üzülmez deresinin antik ismidir.
Sandaraca-Zonguldak,
Crinides Kilimli. Altı Boitia kitabesinin yerleştiği yer.Biotia ; (Atina'nın Kuzeyi)
Çatalağzı`nın antik adı Psylla,
Tion Filyos,
R.Filbas Filyos Cayı,
Basta, Çaycuma yakınlarında Antik kenttir
Parteni-Bartın`dır.
Graeecorum ise bölgeye verilen isimlerdendir.
Olympus Mountain- Bolu Dağı
Batı Karadeniz Antik Kentler ve Kordinatları.
Sinopa- Sinope- Sinop ...................... ................................................42.020602 - 35.14885
Scopelus peninsula of Sinope Turkey .......................................42.025972 35.178924
R Ochosbanes, Ochthomanes R Karasu Cayi ................ ...42.031935 35.074574
Armene, Harmene, port of Sinop Akliman ............................42.050028 35.05828
Harmene, Hamsilos Turkey......................... ...................................42.060269 35.04221
Gerna, Leptes? Inceburun . ....................................................42.098035 34.955292
Potamoi, Potamos Camurka, near Ayancik ..................... 41.94845 34.56
Stephane Caylioglu, near cape Usta ................................... 41.965 34.5012
Koloussa Güllüsu Liman, West of Türkeli ........................... 41.945262 34.279437
Kinolis and Antikinolis Ginoglu Liman, Kaslica ...............41.967 34.166
Aeginetes Yaka Ören, outlet of R Ilisi, Abana .. .............41.981 33.9726
Abonuteichos, Abonutichus,
Abonus, Ionopolis Inebolu............................................................41.981333 -33.758788
Garium, Gario Özlüce? ...................................................................41.99 33.601
Zephyrium Doganyurt ...................................................................42.009959 33.466118
Marsylla, Kallistratia? Marcula Plaji.....................................42.0126 33.398
Karambis Prom. Ilyasbey on Cape Kerempe...............42.021193 33.362693
Timolaion, Timolaium Güble, near Cayyaka................42.0095 33.3075
Thyne, Thymena, Timena,
Teuthrania? Timne, near Ugurlu .........................................41.96 33.171
Klimax, Climace Sakalli..............................................................41.9414 33.0856
Aegialus Cide .................................................................................41.901342 32.984664
Kytoros, Cytorus, Cytore Gideros, .Kumluca .............41.859419 32.858033
Kromna, Cromna Kurucasile................................................41.830868 32.66982
Tripoli Tekkeönü ...........................................................................41.846 32.7233
Erythrinoi, Erythines, Erifin Cakraz, .Senyurt ...............41.784254 32.481548
Amastris, Sesamos, Sesamus Amasra .......................41.754893 32.386015
R Parthenius R Bartin Turkey ...............................................41.686554 32.215629
Mokata? on R Psillide Muda, formerly Mukata .......41.611 32.15
R Billaeus, Billaios R Filyos.Sazköy ....................................41.583552 32.045434
Tieion, Tieum, Tius, Billaios Filyos, Hisarönü,..............41.571794 32.0247
Psylla Çatalağzı/ Isikveren Turkey .................................41.5258 31.9
Krenides near Kilimli.................................................................41.488533 31.827473
Sandaraca, Sandarake Zonguldak................................41.459393 31.78667
Oxinas on R Oxinem, Iliksu Köyü.Esenköy ................. 41.412321 31.68226
Nymphae Cavusagzi...............................................................41.378872 31.604219
Tyndarides Kireclik ...................................................................41.374739 31.588112
Posidium Alacaagzi ................................................................41.36536 31.542509
Metroum, Metroon, Aulia Köseagzi . Bali ..................41.331225 31.464391
Cape Acherousias, Akonai vers Kemer Köyü .......41.31701 31.417137
Herakleia Pontica, Heraclee Eregli ..............................41.2821 31.413
R Lycus R Gülüc South of the port of Eregli ............41.245359 31.391451
Kilisecik near Göktepe..........................................................41.216755 31.406413
Nippus, Cales on R Calete Alapli on R Alapli........41.182038 31.375819
Elaios on R Elaeus near Kocaman..............................41.119224 31.300354
Kalesa, Kelesa near Cayagzi ........................................41.1 31.215
Lilius, Lilaios East of Akcakoca.......................................41.0967 31.186
Dia, Diaspolis, Diospolis Akcakoca............................41.0924 31.1233
R Hypius, Hippius R Melen, Buyukmelen,................41.079158 30.967863
R Sangarius,.Bithynia R Sakarya.Ihsaniye...........41.130681 30.649346
Chalai, Cheles Dikili Sahili .............................................41.195 30.337
Isle of Thynias, Isle of Apollonia Kefken Adasi..41.214126 30.260447
Rhoe on R Rhoes Kefken.................................................41.1704 30.224412
Calpas, Calpe, Kalpe Kerpe.........................................41.156349 30.194158
Tenba .Bagirganli...............................................................41.140762 30.019743
.R Psillis Yesilcay on R Agua, Göksu........................41.143723 29.847963
Artanes and Chelaita on R Artanes Sile ...........41.178163 29.60646
Rhebas on R Rhebas Riva on R Iriva, near Cayagzi
Hayati YILMAZ
Zonguldak TARiH