Zonguldak ile ilgili Projeler
VARAGEL
Orijinal adı "füniküler" olan , Zonguldak'ta bilinen adı "Varagel Sistemi" , Dünya'da ilk olarak Avusturya'da 1515 yılında kullanılmış. 1777 yılında ise su gücüyle çalıştırılmaya başlamış. Dünya'da ilk insan taşıyan füniküler İtalya'da 1861 yılında kullanılmaya başladıktan 20 sene sonra Zonguldak'ta kullanılmaya başlandı.
Şehrimiz için yaklaşık 150 yıllık bir tecrübe bu.
Zonguldak'ta kullanılan varagel sistemi , neredeyse Osmanlı'da ilk kez kullanılan Taksim füniküler sistemli tramvay ile aynı tarihe denk gelmektedir.
"Varagel" adından da anlaşıldığı üzere : yokuş aşağı kurulan sistemde ; biri giden , biri gelen olmak üzere iki vagonun karşılıklı ağırlık dengesi ile çalışma sistemidir. Bir vagon ağırlığı ile aşağı doğru inerken , diğer vagonu aşağıdan yukarı çeker. Bu aynı su kuyusundan su çekme sistemi gibidir. Bir ucuna taş bağlayıp aşağı sarktığında , sistem su dolu kovayı yukarı çıkmasını sağlar.
İstanbul'da adı Füniküler idi , Zonguldak'ta varagel.
Biri "varan" biri "gelen" anlamında "varagel" adı ile yöremize ait bir isim olabilir. Zonguldak ağzında bir yere ulaşmak "varmak" anlamındadır." eve ulaştın mı ? " yerine "Eve vardın mı ? " denirdi.
Osmanlı'da ilk kez kullanılmaya başlanan ilk yer Zonguldak olduğundan , varagel (Var-gel) adı Zonguldak'ta verilmiş olduğunu düşünüyorum. En azından Türkçe bir isim olduğundan, ilk kullanılan yer Zonguldak’tır. Google’ a "varagel " yazdığınızda sadece Zonguldak varagel sistemi çıkar.
Genelde yabancıların kurdukları sistem ,yabancı adlarla günümüze kadar gelse de " varagel " Türkçedir.
Her ne kadar sistemin icadı yabancı menşeli olsa da , Zonguldak'ta Dünya'da kullanılmaya başlaması ile eş zamanlı olduğundan, bu bizim kültürel mirasımız anlamına gelir.
Kültürel Miras; geçmişten gelen bir şeyi ,geleceğe taşımak anlamındadır. Bunun sorumluluğu günümüzdeki yöneticilerin üzerindedir.
Bu iki çeşit yapılır.
Biri geçmişte kullanılan sistemi restore ederek, bir anıt veya sembol olarak şehrin kültür mirasına kazandırılması , Chargemet Rapide (Hızlı yükleme vinci ) gibi; diğeri de bu sistemi geleceğe daha modernize ederek kullanılmasını sağlanması.
Bana göre ; Zonguldak‘ın dağlık ve dik yamaçları olduğu için, kömür ve işçi taşımada şehre özel kullanılan bu sistem , Zonguldak'ta taşımacılık alanında devam ettirilmesi gerekirdi. . "Merdivenler Şehri" olarak bilinen şehrimizde Fener, Yayla, Rüzgarlımeşe, Site, İncivez semtleri için kullanılabilecek bir sitemdir. Böyle bir sistem bu semtlerden birinde bile kurulsaydı , bu kentin kültürüne ve turizme ne kadar katkı sağlardı acaba !
Osmanlı zamanında Zonguldak ile aynı yıllarda kullanılmaya başlanan (Kırmızı Renkli) Taksim Tramvayı , 1966 yılında kapatılmış fakat kültürel miras olarak 1990 yılında açılmıştı.
Ben Zonguldak tarih sayfasında , Çaycuma Belediye Başkanı Bülent Kantarcı'nın bazı özellikleri doğrultusunda örnek teşkil etmesi için paylaşımlarda bulunuyorum. Bu benim siyasi yakınlığımdan kaynaklanmaz. Bülent Kantarcı'nın kent kültürüne ne kadar önem verdiğini gördüğüm içindir. Yanlış hatırlamıyorsam 2018 yılında yapımına başlanan, 2019 yılında faaliyete geçen Çaycuma Kent Asansörü (Varagel) Zonguldak’ta faal olarak çalışan tek sistem.
Zonguldak'ın bir ilçesinde kurulan bu sistem , şehir merkezinde neden bu zamana kadar kurulmadı ?
İşte bunun cevabı ekonomi değil ,anlayış meselesi.
Zonguldak'ın giderek kent kültüründen çıkması , sadece bir yerleşim yeri haline gelmesinin nedenleri var.
Son 30 yıldan beri Zonguldak "Kent Kimliği " üzerine bir asimilasyon uygulaması var.
Asimilasyon her ne kadar insanın kimliğini değiştirme uygulaması olsa da, bu kentlerin kimliğini değiştirmekten ne farkı var ?
Biliyorsunuz “asimilasyon” bir insanlık ayıbıdır.
Son seçimde bu kentin kimliğini değiştirmeye kalkanlara Zonguldak halkı dur dedi. Umarım yeni yönetim önerilerimizi dikkate alır.
Hayati Yılmaz ile
Zonguldak Tarih
KOZLU – ZONGULDAK TRAMVAY HATTI
Aslında her şey hazır.
Halkın kafasına bu hat zaten yerleşmiş durumda. Bu konuda uzun zamandır sosyal medyada görseller yayınlıyoruz.
Harita “adeta “ tramvay hattı olması için olanak vermiş.
Zemin iyi.
Uğur Mumcu kavşağının yanında ,Soğuksu eski köprü ayağındaki boş alan Tramvay istasyonu yapılması için uygun. Veya Rıhtımda Kömür Depolama alanı.Veya yükleme iskelesinden .... Buradan kalkan tramvayın terminal karşısında Alaborina’nın hemen yanındaki deniz tarafındaki çıkıntıya ,durak yapılması da uygun. 1 km ileride , Emniyet Müdürlüğünün karşısında, AVM’nin önü de ikinci durak için uygun.
Hatta tramvayın anonsu dahi hazır.
“Bir sonraki istasyon Polis Evi. “
The next station is Police House
Sayın yolcularımız. Trenimiz Kozlu istikametine doğru gidecektir. Fatih sitesi ve Üniversite Hastanesine aktarma yapacak yolcularımızın Kozlu-Terminal kavşağında inmeleri gerekmektedir. Bu seyahatinizde de Zon-Kart kullanmanız yeterlidir. Öğrencilerimizin ise Z-Kart kullanmalarını tavsiye ederiz.. İyi yolculuklar dileriz.
Bir şey daha;
Zonguldak ve Kozlu’da aynı anda ,aynı parti belediye başkanların kazanması, bu iki belediyenin ortaklaşa bu hattın yapımını gerçekleştirebileceğine olanak vermiştir.
İki ilçeyi birbirine, tramvay hattı ile bağlamak akıllıca bir hizmet olacaktır.
Böylelikle, tek bir kart ile ; Kozlu - Zonguldak tramvay hattı ve Zonguldak-Filyos yolu tamamlandığında, hızlı metrobüs hatları ile aktarmalı seyahat imkanı sağlanır.
Bu güzergahta : AVM’ler , Uzunmehmet Cami , Lavuar Müzesi ve Bahçesi, Çates A Müzesi, Çates eski konutlarına yapılması gereken öğrenci yurtları, Göbü , Türkali Sahilleri, Filyos Sahil Restorantları , Filyos Kalesi’ne kolay ulaşım sağlanması ...
Ne güzel olmaz mı ?
Hayati Yılmaz ile
Zonguldak Tarih
PRESTİJLİ GAZİPAŞA CADDESİ
Aslında her şey hazır.
Halkın kafasına bu zaten yerleşmiş durumda. Bu konuda uzun zamandır sosyal medyada görseller yayınlıyoruz.
Gazipaşa Caddesi araçsız yaya trafiğine açılması , artık uygun.
Zemin iyi.
Türkiye’nin dört bir tarafında artık prestij caddeleri yapılıyor. Zonguldak’ın neden olmasın ?
Ayyıldız kavşağından ,valilik birasına kadar Türkiye'nin prestij caddelerinden biri olmaması için hiç bir neden yok.
Gazipaşa caddesi , İstanbul İstiklal caddesi olabilir.
Tek yapılması gereken;
Cadde trafiğe kapatılacağı için arka tarafta Eczaneler Sokağı olarak bilinen Tahir Karauğuz Sokağının trafiği bağlantı sorunu çözülmesi. Bunun için de bu sokağı ana caddeye bağlamak. Sokağın Valilik Binası karşısında bir binalık yerin (kuru yemişçi) açılması ile gerçekleşmesi mümkün.
Trafik Valilik Binasından Soğuksu ve Üzülmez Bölgesine, Uzunmehmet Caddesi üzerinden çift gidiş geliş sağlanması da bu caddede ki genişlik uygun. Gerekirse otobüs durakların olduğu yol gidiş , Uzunmehmet Caddesi geliş için kullanılabilir.
Ana caddenin etrafında park alanları (Katlı Otopark) yapılması da bir başka çözüm olacaktır.
Hatta bugün Gazipaşa Caddesinde trafik akışı , asıl trafiği kilitleyen yer konumunda. Caddenin araç yolunun dar olması , trafiğin kilitlenmesinin nedenlerinden biri. Zaten mevcut durumda Valilik Binası ile Kadırga Yokuşu arası “gidiş gelişli “ bir yol. Bu yolun Soğuksu istikametine gidiş gelişli şekilde devam etmesi , hiç bir şeyi etkilemez. Dükkanların mal alış verişlerinde iki tarafta bulunan sokaklardan rahatlıkla sağlanabilir.
Böylelikle Gazipaşa Caddesi trafikten arındırılmış , restoranların masaları ,sandalyeleri dışarı kurulmuş, alışveriş merkezlerini de canlandıran bir cadde duruma dönüşecektir.
Türkiye’nin artık bir çok caddesinde uygulanan ,trafiğe kapalı alan boyunca bedava İnternet sağlanması , fiber İnternet kullanımı ,insanları caddeye çekmenin de diğer nedeni olacaktır.. Ankara Büyükşehir Belediyesi Başkanı Mansur Yavaş. “İnternete erişim hakkının temel bir insan hakkı olduğuna inanıyoruz” diyor. Başkentte ücretsiz wi-fi hizmetinin verildiği meydan sayısı 27, köylere bile artık bedava internet sağlanıyor.
Böyle bir değişimi talep edemiyorsak , biz neden belediyeye başkanı seçiyoruz ki ?
Başkan Tahsin Erdem bunu gerçekleştirebilir ise, 2029'da yapılacak seçimleri de garantiler.
O halde bir şey daha ;
Valilik kavşağında yürüyen merdivenli üst yaya geçidi ile limana bağlantı yapılarak , yayaların kesintisiz liman arkasına kadar hiç araç trafiğine takılmadan dolaşımı sağlanabilir . Hatta Zonguldak’ın simgesi haline gelen “şimendifer “ maket olarak caddeye kurulabilir.
Trafikten arındırılmış bu caddemizde kent kimliği yaşatılması da sağlanmış olur.
Zonguldak 100 yaşında .1924 yılında il oldu.
100.yıl anısına .
Ne güzel olmaz mı ?
Hayati Yılmaz ile
Zonguldak Tarih
Lavuar
İster örnek ,ister ibret olsun.
İki şehirde yaşadım.
Zonguldak ve Gelsenkirchen
Biri doğduğum yer , biri doyduğum yer.
İki şehir de kömür kenti.
Bu iki şehrin ortak kaderi var.
Dolayısı ile , iki şehirde de kömürden kalan tarihi alanları var.
Bu yüzden iki şehri de severim.
İki şehirde de kömür fabrikaları kapandı.
Birbirinden ayrışan özellikleri de burada başlıyor.
Biri bu fabrikayı müze haline getirirken ,diğeri yıktı.
Birine yılda 1 milyon turist gelirken, birinde maalesef köpek yuvası haline geldi.
Birinde insanlar sağlık yürüyüşleri yaparken, diğerinde tırların park yaptığı alan oldu.
Zonguldak Lavuar alanı yaklaşık 18 yıldır harabe halinde.
Resme iyice bakın .
Almanya Gelsenkirchen, eski lavuar binasının bulunduğu yerde sadece çim ve ağaçlandırma yapılmış. Aralarda da bisiklet ve yaya yolları. Bu kadar güzel görünmesin nedeni bu.
Basit ve sade...
Çim ve ağaçtan başka bir şey görüyor musunuz ?
Diyeceksiniz ki ; kanal da var... Eeee ! Zonguldak lavuarın yanından, bir zamanlar pırıl pırıl Soğuksu Deresi akıyordu.
Diyeceğim şu ki:
Her şeyi yıkıyoruz. Yıkmakla da kalmıyoruz. Yerine her şeyin abartısını yapmaya kalkıyoruz. Fakat abartı projelerin ihaleleri pahallı olunca , bir türlü de yapamıyoruz . Sadelikten, doğallıktan uzak projelere milyon dolarlar harcasak bile ; sonuçta ortaya güzel bir şey çıkmıyor.
Bu zamana kadar Zonguldak Belediyesi’nin aklında bu pahallı proje olduğundan, bir türlü yapamıyor. Oysa Zonguldak Lavuar Alanı, 20 seneden beri , en azından yeşillendirerek halkın kullanımına açılabilirdi. Ve bunu 20 işçi , 2 ustayla ve üstelik kendi çalışanları ile yapabilirdi. Ama kafalardaki ihale ve o abartılı istek , her şeyi mahvediyor.
Size abartısız söyleyeyim; bu yüzden yaşadığım yeri işaretledim. Oturduğum eve çok yakın olan bu alandan (kuş sesleri ile) bisikletle geçiyorum ,Zonguldak'ta , yanından geçerken her an başıboş köpek çıkıp ,saldıracak diye de korkuyorum.
İki şehirdeki fark ; bakış açısı ve ufuk farkı.
Bu tür alanlarda ,basit ve pratikliğe önem verin.
Yürüyüşe, koşuya,bisiklete, sosyal yaşama, yeşile, ağaca, çiçeğe, insan sağlığına mesela...
İşini basit yapan ustadır.
Basit, olun basit.
Hayati Yılmaz ile
Zonguldak Tarih
BİR TAŞ KÖPRÜMÜZ BİLE YOK.
Şehir olarak hem tarihe sahip çıkmıyoruz hem de geleceğe miras bırakacak yapı yapmıyoruz.
Zonguldak akarsu şehri olmasına rağmen geçmişten gelen tarihi köprü yok. 60 yıllık köprüyü de yıktıktan sonra geleceğe bırakacağımız tarihi değeri olan bir köprü kalmadı. Yeni yapılanlarda kaba saba bir şey.
Karadeniz şehirlerinde özelikle dibimizdeki Kastamonu’da tarihi taş köprüler mevcut. Neden bizim bir taş köprümüz olmasın ?
İllaha tarihten gelen bir köprü olması mı gerekiyor ?
Geleceğe , bugünnün tarihi yapılarını bırakamayız mı ?
Türkiye’de bir çok ilde yeni yapılan taş köprüler taktir topluyor.
Üzülmez Deresi'ne taş köprü yakışmaz mı ?
Hayati Yılmaz ile
Zonguldak tarih
HIZLI TREN
Zonguldak küçük umutlara eğilmiş durumda. Artık herhangi beldede bile, çoktan olması gereken şeylere, koca şehirde yapıldığında sevinir hale geldik.
Madem umut edeceğiz, o zaman büyük düşünmek lazım.. Hızlı trenimiz neden olmasın ?
Zonguldak'ta çalışan bölge trenleri yılda 1 milyon yolcu taşıyor.
Ayda 60 bin yolcu , Zonguldak Karabük arasında ,günlük 16 sefer , 5 bin yolcu. İndi bindi , tren başına 300 yolcu .
Fakat Ankara- Zonguldak seferi yapan Karaelmas Ekspresi'miz elimizden alındı.
Geri İstiyoruz.
Bi de şiir konduralım şuraya.
................
Karaelmas Ekspresim,
birgün mutlaka geleceksin,
Zonguldak yolcusunu alıp,
birinci perondan haraket edeceksin,
Saltukova‘dan yağ gibi kayıp,
Gökçebey'de indireceksin.
Karabük'ten geçip ,
Batıbel tüneline gireceksin.
Ankara'ya varıp,
Zonguldak'tan selam götüreceksin.
Hayati Yılmaz ile
Zonguldak Tarih
