ZONGULDAK BOMBALANIYOR

9 dakika okundu

04 Sep

Kurgu ;Hayati Yilmaz

1.Dünya Savaşı’nda Almanların en büyük hedeflerinden biri Asya`ya açılmaktı.

Yüzyıllardır Asya`dan ticaret etme hayali kuran Avrupa,Osmanlı‘nın çok güçlü olduğu yıllarda deniz yollarını keşfetmekle başlayan,bu ugurda Macellan gibi kaptanların Dünya turunu gercekleştirmesine sebiyet vermesi ile başlamıştı.

Asya Ticareti,Ipek Yolu`nu elinde tutmak Türkler ile anlaşmayla daha rahat elde edebilmek için Asya`da yaşayan Türk bölgelerine nüfus edebilmek için Osmanlı ile iyi geçinmek hatta onlarla aynı savasta yer almak gerekiyordu.Yada tam tersi onlarla savaşmak.

1 Agustos 1914`de Almanlar Rusya`ya savaş ilan etti.

1.Dünya Savaşı sırasında 3 aylık bir tarafsızlık geçiren Osmanlı 28 Ekim 1914 gecesi Amiral Souchon komutasında ki iki Alman Gemi Geobel ve Breslau Türk Bayrağı çekerek ve Askerlerini Türk Askeri kiyafetler giydirerek Rusya`nın Sivastopol ve Odesa kentlerini bombalaması ile Rusya Osmanlıya Savaş açti.

1914`de Enver Paşa ile cok iyi anlaşan Almanlar,Osmanlıyı savaşa sokmak icin bu careyi buldular.

Zaten 93 harbinde,Berlin Anlaşması ile kaybettiğimiz Batum,Kars,Sarıkamış`in acısı da böylelikle çıkacak,Enver Paşa ve Ittehat ve Terakki`nin Turhancilik(tüm Türk ırklarını birleştirme fikri )böylelikle gerçekleştirilmiş olacaktı.

Daha Rusya Osmanlı`ya savaş ilan etmeden önce zaten Ağustos Ayı içinde Erzurum‘a giderek Sarıkamış Harakatı hesapları yapmıştı.Zira,Almanlar ile Enver Paşa çok önceden bu saldırıyı planladığı olasılığını doğuruyor.

Alman Savaş Kruvazörü Goeben (Yavuz)

Breslau (Midilli )

Daha sonra Alman Savaş Kruvazörü Goeben ve Breslau adında iki büyük gemi Osmanlı himayesine verildi ve adlarını Yavuz (geoben),Midilli ( Breslau) olarak değiştirildi.

Bu iki gemi Kardeniz‘de Rusların Filosundan kat kat güçlü olduklarindan,Enver paşa Ruslara karşı savaş girişiminden hiç çekinmedi.

Alman Geobel savaş gemisinin Rusya`da ki şehirleri bombalamasının ardından Rus Gemileri Zonguldak açıklarına gelip Armutcuk(Kandili) Mevkini bomba yağdırmaya başladı.

5 Kasım 1914'te, Yalta yakınlarında, Rus Karadeniz Filosu'na ait bir grup gemi (beş savaş gemisi,3 kruvazör ve 12 destroyer) "Yevstafiy" önderliğinde bir anda,Alman savaş kruvazörü Goeben ve eşlik eden hafif zırhlısı Breslau ile karşılaşır.

Çatışma 7 – 10 km uzaklıktan 15 dakikadan daha kısa sürer. Yevstafiy attığı 12 inçlik ilk salvodan bir mermi Goben'in 15 cm'lik toplarından birine isabet ediyor. İsabet sonucu topun zırhlı kazamatı kısmen delinir ve atışa hazır bekletilen mühimmat alev alır.Toplam 13 mürettebat Şehit olurken,üç mürettebat ise yaralanır. Görüş şartlarının olumsuzluğu ve Rus savaş gemilerinin organizasyon bozukluğu sayesinede Goben ve Breslau kurtulabilmiştir.

Bu sırada Doğu Cephesi‘nde de Ruslarla savaş başlamış, Enver´in PLANLADIĞI Sarıkamış harakatı`na günler kalmıştı.Erzurum gezisinde eksikleri gören Enver,istanbul’a moralsiz dönmüş,yinede harekata yardım amacı ile Istanbul`dan 3 gemiyi Osmanlı Donanma Komutanı Amiral Wilhelm Souchon‘e haber vermeden yola çıkarmıştı.Karadeniz‘de dolasan Rusların filosunun olma ihtimalini düşünmemiş olamazdı.Daha 1 gün önce Kardeniz‘de Ruslarla kapışma meydana gelmiş Yavuz ve Midilli zırhlısı zor kurtulmuştu.

Osmanlı Donanma Komutanı Amiral Wilhelm Souchon

{ d.2 Haziran 1864 Leipzig ö.13 Ocak 1946, Bremen}

Enver Paşa

{d.22 Kasım 1881 İstanbul,ö.4 Ağustos 1922, Buhara}

Belki o günkü hava durumları oldukca sisli olduğundan bu 3 geminin Trabzon‘a kolaylıkla gidebileceğini düşünmüş olabilirdi.Trabzon Limanı`na ulaşacak gemilerde ki yardım malzemeleri (Icinde 3 keşif uçağı,,3000 asker ve cogu Rusya`da,Türk nüfuslarının olduğu bölgede isyan çıkarmak amacı ile Teşkilat-ı Mahsusiye bağlı ajanlar,doktor ve Osmanlı subayları ile giyecek yiyecek ve Mühümmat) Erzurum‘a nakledilecekti.

Rusların Üç Aziz (Три святителя)adını verdiği Karadeniz Filosu,özelikle Almanların Kömür stoğunun bitmesi ve Almanya`dan ulaştırılması güçlükleri ile Zonguldak`dan karşılanıyordu.Bu sebeple Ruslar Zonguldak`ı bombardımana tutuyorlardı.Bu gemiler Kasım 1914 ve Mart 1916`ya kadar düzenli olarak Zonguldak Maden Ocaklarını bombalamışlardır.Bu bombardımanlar sadece Zonguldak’la sınırlı kalmamış,Şile ve Hopa arası tüm şehirlerin limanları Ruslar tarafından bombalanıyordu.

Amaç Karadeniz`de Sarıkamış Harakatı‘na sevk edilecek asker ve malzemelere engel olmak,bu bölgedeki halkı korkutmak ve göçe zorlamaktı.Aynı maksatla Pontus Cetelerine ve Ermeni Tedhisinin önünü açmaktı.

(Perspectives on Ottoman studies: papers from the 18th Symposium of ..., 2. cilt)

Kurgu ;Hayati Yilmaz

(Bu bombalardan bir tanesi Catalağzı`nın denize bakan kısmı olan Göcükaltı Mevkii‘nde {çeşmenin 30 metre kadar aşağı kısmı} çocukluğumuzda görmüştük.Bombanın oradan alınıp alınmadığını bilmiyorum ama bomba zamanla denize doğru akan toprağa tekrar gömülmüş olduğunu düşünüyorum.Halen orada gömülü şekilde durduguna inanıyorum.)

Bütün bunlara rağmen Enver Paşa nedeni hala bilinmeyen bir sebep ile Istanbul’dan Malzeme dolusu 3 gemiyi yola koydu.

4 Kasım 1914`de Rusya`nın Sivastopol Limanından yola çıkan Rostislav Kruvazörü, İstanbul Boğazı açıklarına Mayın döken,Kagul Kruvazörü ve 6 destroyerden oluşan filo ile birleşerek,6 KASIM 1914`de Osmanlı Donanması’nın kömür kaynağı olan Zonguldak’ı bombaladı.

Bombardıman sonrası Rus filosu korumasız olarak İstanbul’dan Trabzon’a malzeme ve cephane taşıyan Bezm-i Alem, Mithat Paşa ve Bahr-i Ahmer yük gemilerine rastladılar. Her üç gemiyi de top ateşiyle batırdılar. Bu sırada Karadeniz’de bulunan Yavuz Zırhlısı Rus gemilerin önünü kesmeye çalıştıysa da başarılı olamadı.

(Kaynak; K. Sarıöz Geoben`den Yavuz`a ve Russian battleship Rostislav)

3 Osmanlı taşıyıcı gemisi,Zonguldak`in Kandilli( Armutçuk) yakınlarında 3 keşif uçağı ,aralarında Rusya`da isyan çıkartmak üzere çok sayıda ajan,Doğu cephesinde doktor kıtlığı sebebi ile hekimler olmak üzere toplam 3 bin asker,Tıpbi malzeme,kışlık yiyecek içecek ve kiyafetler, gemi ile birlikte sulara gömüldü.

Rus gemisi Rostislav Kaptan Kazimierz

(d.15 Kasım 1872 - Ö21 Ocak 1933)

Russian battleship Rostislav

Aralarında kurtulan 203 asker, Rus gemisi Rostislav Kaptan Kazimierz Porębski tarafından esir alındı.Esirlere haber ulaştıran Enver Paşa, bu olay hakında kimsenin konuşmaması için emir yoladı.Hatta esirleri Rusya`dan geri istememiştir.Bu 3 gemi olayı 2008`tarihine kadar kimse tarafından bilinmemekteydi.

2008 yılında MEMORIAL ŞİŞLİ HASTANESİ Kalp ve Damar Cerrahisi Bölüm Başkanı Prof. Dr. Bingür SÖNMEZ tarafından ortaya çıkarıldı.

Buna ragmen yine bu kadar detayli bir bilgi yoktu.Çünkü,Rus gemileri tarafından batırılan 3 Osmanlı Gemisi hakında yabancı kaynaklarda geniş yer verilirken,Osmanlı kayıtlarında bulunmamaktaydı.}

(Prof. Dr. Bingür SÖNMEZ açtığı yolda bende geniş bir araştırmaya girerek çoğunluğu Rus olmak üzere yabancı kaynaklardan bir çok ek bilgiye sahip oldum.)

11 Kasım’da Osmanlı devleti İngiltere, Fransa ve Rusya’ya savaş ilan etti. 14 Kasım günü Sultan Reşat İngiltere, Fransa ve Rusya’ya karşı Cihadı Mukaddes fetvası yayınladı.

20 Aralık‘ta Rus minelayörleri Kseniya, Aleksey, Georgyi ve Konstantin,Istanbul Boğazı için Sevastopol'dan ayrıldı. 21-22 Aralık gecesi mayın döşediler,Bunlardan birinde 370 mayın vardı. mayınları,Istanbul Boğazı ağzndan -Sivastopol kadar ve Zonguldak- Istanbul Boğazı rotasına döşediler. Bu mayınlar,Osmanlı Gemilerinin,Odessa ve Sivastopol Rus Kömür Ocaklarını bombalamasını engelemek aynı zamanda Zonguldak-Istanbul arasında ki maden taşımacılığını engelemekti.Mayınlar 165-200 metre arasında derin sulara atıldı ve Türk Mayın süpürme ekipmanları yetersizdi.

23 Aralık 1914‘de Rus Savaş Gemisi Rostislav, tekrar Zonguldak`ı bombalamak için harakete geçti.Amaç, Zonguldak Limanını kapatmaktı.Fakat bu sefer Sinop`da bulunan Yavuz ve Midilli Savaş gemileri karşılık verdi.Bu çarpışmada,3 Rus gemisi batırıldı.

i.

Deniz Kuvvetleri Bakanı Cemal Paşa

d. 6 Mayıs 1872, Midilli - ö. 21 Temmuz 1922, Tiflis)

Kafkasya Çephesi‘nde Türk Kara Birlikleri için her şey azalıyordu. Sarıkamış felâketinden sonra, cepheden İstanbul'a dönen Enver Paşa, .Kardeniz`de ki durumu hic hesaba katmıyordu.. Deniz Kuvvetleri Bakanı Cemal Paşa, Enver Paşa‘dan aldığı emir ile Ocak 1915'ın sonuna gelindiğinde,Karadeniz yollarıyla Kafkas cephesine takviye taşımak fikrinden vazgeçmişti.

6 Şubat 1915 ,Midilli Gemisi,Batum kıyısında göründü ve limandaki Rus torpido gemilerine ateş açtı. Bu arada, Rus filosu Karadeniz'in doğusuna devriye geziyor ve Midilli, bir angajmana son vermek için yönünü Kırım'a çevirmek zorunda kalıyor. Üç küçük gemiyi, Yalta'da batırdıktan sonra İstanbul'a dönüyor.

buna Ruslar,8 Şubat'ta Trabzon Limanı‘na bomba atarak karşılık veriyor.

1 Mart 1915‘de,ilk kez harekete geçen yeni denizaltı Nerpa'ya dahil olan Rus filosu Zonguldak ve Ereğli limanlarına bomba attı.

Zonguldak ve Ereğli limanları bombalama görüntüleri

Kaynak: "Gelibolu'nun Kuzeyi" (G. Nekrasov)

Bu arada Ingiliz Gemileri Canakale Bogazını geçmek için harakete geçmiş,Çanakkale Bogazı‘nda büyük bir mücadele başlamıştı.Rus Gemileri ,18 Mart`da başarısızlıkla sonuçlanan Ingilizlerin Canakkale Savaşı’nın ardından Osmanlı‘nın dikkatini Karadeniz’e çekmek için 19`Mart`da Boğazın Karadeniz Yakasını ve Zonguldak`i bir kez daha bombaladılar.

Kurgu ;Hayati Yilmaz

Amiral Souchon,istanbul Bogazı`nın bombalanmasına büyük tepki verdi.Intikam için yıkıcı bir hedef belirledi.Muavetnet-i Milliye,Yadigar-i Millet,Tasoz ve Samsun tarafında bulunan Mecidiye ve Hamidiye Kruvazörleri destek verecek,Yavuz ve Middilli ile birlikte Rusya`´nın önemli limanlarindan Sevastopol ve Odessa yı tekrar bombalayacaktı.

3 Nisan 1915`de Sevastopol‘u bombaladılar,fakat Micideye ve Yavuz Kruvazörleri mayınlara denk geldi ve önemli hasar aldı.

Yavuz Zırhlısı Tarafından Odessa Limanı Bombalanıyor

15 Nisan 1915`de Rus filosu Zonguldak ve Ereğli'yi bombardımana tutular sonra 25 Nisan ve 2 Mayıs-4 Mayıs tarihleri arasında Boğaz'da iki çeşit santral bombardımanı yaptılar.

9 Mayıs 1915`de Ruslar ,Ereğli'ye tekrar bomba yağdırdı.Ruslar daha büyük bir bombardıman hazırlığındayken Yavuz gemisi onarıldı.

Rus filosu İstanbul ile birlikte sahil şeridindeki baskınlarını yoğunlaştırdı. Hem Yavuz hem de Midilli, Zonguldak ve Ereğli'den İstanbul'a giden kömür konvoylarına eşlik eden önemli roller oynadı.Bu bağlamda,Osmalı ve Rus filoları arasında, Haziran'da Midilli'de ,Gnevnyi'de ve Derzki'de büyük savaşlar yaşandı.

2 Haziran - yelkenli gemi Eregli açıklarında batırıldı.

3 Haziran 1915‘de- Sakarya açıklarında Türk gemisi batırıldı.

5 Haziran - Ruslar,Sakarya’da,Zonguldak`dan yüklediği kömürü Istanbul’a taşıyan bir yelkenli gemiyi esir alarak yaktılar.Tayfası esir alındı.

5 Eylül 1915`de , Nerpa adlı denizaltı tarafından desteklenen iki Rus destroyeri Bystryi ve Pronzitelnyi , Zonguldak'tan İstanbul'a giden kömür konvoyuna saldırdı.

Hamidiye ve Numune-i Hamiyet ve Muavenet-i Milliye olaya müdahale etti.Hamidiye zor durumda kalınca Yavuz zırhlısı imdada yetişti.

Sevastopol Sehrinin Bombalanmasi

Rostavia ile Yavuz Karsilasmasi

Temmuz 1915 ortalarında ilk akar yakit ile calisan Rus gemisi,Imperatritsa Maria , beş yeni destroyerle birlikte Karadeniz Filosuna katıldı.İlk operasyonunda Rus Kara Filosu , Kozlu, Zonguldak ve Ereğli'yi bombaladı.

Karadeniz'deki korkunç çatışmalar 1916`da da devam etti., 8 Ocak 1916'de RUS II.Ekaterina'nın Zonguldak kıyısında bulunan Yavuz'a ateş açması üzerine catışma çıktı. Yavuz Zırhlısı II.Ekaterina`yi geri püskürttü.

19 Şubat 1916`da - Zonguldak'ta bulunan buharlı gemi hasara uğrattılar.

. 10 Mart'ta Zonguldak yakınlarındaki tekerlekli römorkör tahrip edildi.

12 Mart 1916`da Zonguldak yakınlarındaki devriye gemisi "Ryusumet" tarafından başarısız bir saldırı düzenlendi.

1917 yılı, azalan bir oran olsa da, Karadeniz'in tüm bölgelerinde savaşın devam ettiğini görülüyor. 1917 Rusya devrimi de savaşı durdurmadı.Bu çarpışmalar Ateşkes ilan edilinceye kadar devam etti.

Zonguldak Açıklarında Batırılan üç gemimiz,

BEZM-İ ALEM NAKLİYE GEMiSi

Yine;1876 Alman yapımı bir gemi ,ilk ismi;Dresten

Bu gemi 1906 yılında Osmanlı Seyr-ül Sefain idaresi tarafından satın alındı ve donanmanın emrine bir nakliye gemisi olarak verildi.Balkan Savaşı sırasında bu gemi aktif olarak görev yaptı ve baş tarafına bir top takıldı.Fakat 1.Dünya Savaşı çıkınca bu top çıkarıldı

Bahr-i Ahmer

Daha önce Cidde`de (Kızıl Deniz) Osmanlı Filosu`nda görev yapan gemidir.Zaten isim Arapca`da Kızıl Deniz anlamındadır.(Osmanlı Donanması kitabından)

Denize indirilme tarihi 1893.

Ölcüleri 105.2 x 13.1 x 7.9 m7

321/5000

Norddeutschen Lloyd için inşa edilmiş, Bremen. 1900'de Alman Expedition Corps'ü Çin'e taşıyan gemilerden biriydi.

1911'de DARMSTADT ve OLDENBURG ile birlikte Türkiye'ye satıldı.

4527 ton yükle,6 Kasım 1914`de battı.

Kaynak ,http://www.wrecksite.eu/wreck.aspx?184429

MiTHAT PASA GEMiSi

Osmanlı Taşıt / Depit gemisi olarak geçiyor,hakında detaylı bir bilgi yok.

Osmanlı‘nın 1914`de diğer taşıt gemileri;

Malakof sınıfı (Malakof ve Kars), Cidde, Hüdeyde, Marmara, Mekke, Dolmabahçe, Bezm-i Alem, Tirimüjgan, Eser-i Cedid, Kosova, Mithat Paşa sınıfı (Mithat Paşa ve Reşit Paşa), Plevne, Urla, Nara, Mahmut Şevket Paşa, Trabzon, Samsun

KARADENIZ OSMANLI FILOSUNUN IKI KAHRAMAN GEMiSi;

Midilli

Midilli Kruvözörü,(Breslau) Alman Kanalinda

Breslautoplam 138.7 metrelik uzunluğa ve 13.5 m'lik bir kirişe ve 4.4 m'lik taslakya sahipti. Tam mücadele yükü ile 4,570 t (4,500 uzun tondan; 5,040 kısa tondan) yer değiştirdi. ^[1] Tahrik sistemi, iki adet 3.4 metrelik (11 ft) pervane süren AEG- Vulcan buhar türbinlerinden oluşuyordu. Bunlar 25.000 şaft beygir gücü (19.000 kW) vermek üzere tasarlandı, ancak hizmette 33.482 shp'ye (24.968 kW) ulaştılar. Yakıt oranlarını artırmak için kömür üzerine püskürtülen fuel oil'i kullanacak şekilde değiştirildiyse de, on altı kömürle çalışan Marine tipi su borulu kazanlarla güçlendirildi . Bunlar gemiye 27.5 knot (50.9 km / saat; 31.6 mil / saat) bir üst hız verdi. Breslau 1.200 ton (1.200 uzun ton) kömür taşıdı ve ona ek olarak 106 ton (104 uzun ton) petrol verdi. Bu yağla 12 knot'ta (22 km / sa; saatte 10.880 km; 6.700 mi) yaklaşık 5.820 deniz mili oldu. 14 mph). Breslau'nun 18 subayı ve 336 askere mürettebatı vard

Sailors from Midilli during the Gallipoli campaign

Yavuz Kruvazörü

Büyük Savaş sırasında yurdu korudular. Büyük donanmalarla kapışıp olağan üstü yararlılıklar gösterdiler. Güçlü ama eksik ve yorgun ama kahramandılar.

Meşhur Yavuz Kruvazörü, tüm muharebe kruvazörleri içinde en uzun süre hizmette kalanıdır.
Bilinen olaylar sonucu Alman Donanmasında Goben ismiyle hizmet verirken, Osmanlı Donanmasına katıldı ve Yavuz Sultan Selim, kısaca "Yavuz" adıyla anıldı.

Rus filosuna ait gemiler.

Kahul

1903

6800 Ton hacmi

23 mil hizinda

Cesitli ağırlıklara sahip 5 adet top,

makinali tüfek

2 torpido.

ROSTiSLAV KRUVAZÖRÜ

1890'lı yıllarda İmparatorluk Rus Deniz Kuvvetleri Karadeniz Filosu için inşa edilmiş,Küçük, ucuz bir sahil savunma gemisi olarak tasarlanmıştı,ancak Donanma, konsepti, 8806 ton uzunluğunda (9,020 ton) yer değiştiren kompakt, deniz seferi yapan bir savaş gemisi haline getirildi.Üc gemimizi batıran Rus gemilerinden Rostislav aynı zamanda Dünyanın ilk akaryakıt yakan gemisidir.

Rostislav Kruvazörü 1930 yılında bugün Ukrayna sularında olan Karadeniz sahilinde battı.

Rus Denizaltı ,Nerpa

Araştırma;

HAYATi YILMAZ

Kaynaklar;

К-152 «Нерпа»

https://ru.wikipedia.org/wiki/%D0%9A-152_%C2%AB%D0%9D%D0%B5%D1%80%D0%BF%D0%B0%C2%BB

Подводные лодки типа "Морж

K. Sarıöz Geoben`den Yavuz`a

Turkey in the First World War,Internet sayfasi,

http://www.wrecksite.eu/wreck.aspx?184429

1915 одводная лодка Нерпа Зонгулдак

"Gelibolu'nun Kuzeyi" (G. Nekrasov)