O SIRADAN BiR DELi DEĞiLDi

Kara trenlerin olduğu, fabrika bacalarının siyah duman çıkardığı, kara kömürün bulunduğu Zonguldak’ın Çatalağzı Kasabası.

Gelik, Karadon`da bulunan maden ocaklarına gitmek için Zonguldak`ın köy ve kasabalarından gelen insanların durağı olan ,10 bin kişilik bir yer.

Cumhuriyet tarihinin en önemli olaylarından bir kaçına şahitlik yapmış  bir kasabadır Çatalağzı.

1936 yıllında, ülke sanayisinin makinalarını döndürmek için ilk kömür sevkiyatının yapıldığı yerdir.

1948 yılında Türkiye’nin üçüncü büyük elektrik santralinin açılışının yapıldığı, cumhur reislerinin, başbakanların yazarların ziyaret ettiği, İran Kralı, Afganistan Kralı‘nın gelip görmek istediği bir yerdir bu belde.

Prenses Süreyya'nın beyaz kıyafeti ile süslediği bu yer,

bir çok yabancı ülkelerin arşivlerinde Zonguldak’tan önce yer alan bir konumdadır hala Çatalağzı.

TCDD‘nin ana merkez duraklarından biridir.

Tren istasyonundan, en çok insanın binip indiği yerdi bir zamanlar Çatalağzı.

işte o yüzlerce insanın inip bindiği istasyonda insanları karşılayan bir deli vardı. 

Adı DELİ ŞÜKRÜ.

İstasyonun bekleme salonunda, sıcak sobanın başında yatan bir kişi. Onun orayı kullanması belki de insanların orada beklemesinden daha önemli olacak ki; onca kokusuna rağmen, istasyon görevlileri tarafından çıkarılmazdı dışarı.

Sıradan bir akıl hastası değildi o.

1970,80, 90‘lı yıllarda, Çatalağzı caddelerinin aşina yüzüydü, Deli Şükrü.

Onu diğer akıl hastalarından ayıran bir çok özeliği vardı.

Bu esrarengiz adamın hiç bir yakını yoktu ama Çatalağzı`ndan ayrılmazdı.

Ne kimliği vardı ne kimsesi, ne de bir soyadı. Nerden geldiğini de kimse bilmiyordu.

Çatalağzı`ndaki bazı kuruluşlar hakkında bilgi sahibiydi.

Kahvelerde onun için özel sandalye bulundurulurdu.

Sokakta yaşayan kimsesiz adam, uzun süre yıkanmadığı için çok kötü bir koku saçardı etrafa. Ama insanların arasına girmekten de hiç çekinmezdi.

Bazen zorla kovulur, bazen de kendisine kahvenin en tenha köşesinde sandalye bırakılırdı.

Kendi kendine bir hali olmasına rağmen sanki hep yanında birileri varmış gibi konuşup dururdu. Gaipten sesler duyarmış gibi güler, onlarla sohbet edermiş gibi kafasını onaylar ya da onaylamıyormuş gibi hareketler yapardı.

Deli Şükrü kahveye girdiğinde ilk yaptığı şey, gazeteyi aramak olurdu. Alırdı gazetesini ve eliyle bir çay işareti yapardı.

Onu tanıyan garson, onun “nasıl çay içtiğini” bilirdi.

"Askerden yeni geldiğimde kahvede garson olarak işe başlamıştım. İlk günlerimdi. Deli Şükrü geldi ve eliyle çay işareti yaptı. Herkese nasıl yaptıysam ona da aynı çaydan vermiştim. Masada bulunan gazeteyi aldı, yaklaşık bir saat gazeteyi okuyup gitti. Çaya dokunmamıştı bile. Dikkatimi çekti! Daha sonra öğrendim ki, o çayı demli ve tek şeker içermiş. Ben ise ona normal ve çift şekerli vermiştim. Ne bir şey dedi ne de çayı içmeye tenezzül etti. Bırakıp gitti.

Çatalağzı’ndan neden ayrılmadığı sorusu hep akılarda kaldı.

ÇATES,TCDD, DEPO,LAVUAR nerde çalıştığı hep çelişkili olsa bile , onun için söylenen tek bir şey vardı...İnsanlara göre. “onun bu hale gelmesi imkansız bir aşk yüzündendi“ 

Ya lavuar da çalışırken birine aşık olduğu ya da elektrik santralinin  müdürünün kızına aşık olduğu ve bu imkansız aşkın onu bu hale getirdiği söylenirdi.

Onun bu efsanevi hali insanlara da bazen umut oluyordu.

80’li yıllarda revaçta olan "loto toto " ona doldurtulur, Milli Piyango kartları ona çektirilirdi.

Üzerinde yazın veya kışın hiç çıkarmadığı bir paltosu, yırtık bir tişörtü vardı. Tişörtü kısa olduğu için göbeği sürekli açıktaydı. Fermuarı da açık, sürekli aşağı doğru düşen bir pantolon giyerdi.

Ara sıra onun tıraş olduğunu görürdük. Belli ki berberlerden birisi onun arada saçını kesiyordu.

Arada kıyafetlerini yıkayan da oluyordu. Buna rağmen çok kötü kokuyordu. Belediye itfaiye araçları ile hortumla üzerine su tutularak onun bu kokusunu gidermeye çalışılıyordu.

Bir hatıram daha vardır, onun ile ilgili:

"Trenle dört beş arkadaş okul çıkışı Çatalağzı'na gelirken rastladık ona. Bizim oturduğumuz bölüme oturdu. Bilenler bilir..! Kokudan yanında durulmazdı. Müthiş bir koku yayılmıştı kompartımana. Lakin bu adam oturur oturmaz trenleri anlatmaya başladı. TCDD Çatalağzı Depo‘daki lokomotiflerin özeliklerini, imalat sayısına göre, çekiş gücünden bahsetmeye başladı. "hayretler içinde kalmıştık.

Daha önce Cumhuriyet Gazetesi bulmacasını kimsenin çözebildiğini görmedim.  O her oturduğunda, tam olarak çözerdi.

Belli ki eğitimli bir insandı. Zaten ondan başka da pek az kişi okurdu bu gazeteyi o yıllarda.. Topu topu bayilere iki üç tane gelir, çok az sayıda satılan bir gazete idi 1980‘li yılarda.

Ama o sadece Cumhuriyet okurdu.

Nereden alırdı,  kim verirdi elinde ! Sürekli yanan sigarası olurdu,  ısmarlandığında rakıyı aslanlar gibi içerdi Deli ŞÜKRÜ.

1991 yılında caddelerden ve ortadan kayboldu.

Onun için yapılan Çatalağzı makas başında, tek gözlü, bir kaç metre karelik sığınakta öldüğü söylenmişti.

Ve son olarak Çatalağzı Belediye Zabıtası tarafından yıkanarak Doğancılar Mezarlığı‘na defnedildi.

Hayati YILMAZ ile

Zonguldak Tarih