AMATRİS‘İN YÜZÜ

Amastris Zonguldak'ın ilk ve tek kraliçesi.

 Dünyada şehir kuran ilk kraliçe. 

Ereğli'nin de ilk ve tek kraliçesi. 

Filyos'un Kraliçesi

 Bartın‘ın da ilk Kraliçesi 

Amasra ismine, ad olmuş 

Tepelerin arasında, denize uzanan sırtta, bir kaç adayı birleştirip şehir kurmuş. 

3 güçlü komutanla evlenmiş bir Pers prensesi. 

Oxyathres'in kızı Son Pers Kralı III. Darius'un yeğeni 

I. Amastriane'nin torunu 

III.Amastrian'nin annesi

 Ereğli Tiranı Dionysius karısı 

O bir Med, O bir Ahameniş. O bir Midiya, O bir Madha  veya Pers. O bir Zerdüşt Aryan. 

Günümüzde İran.

Pers kökenli olsa da; Amasra şehrinde Makedon kültürünü yaşatan, Helen dilini kullanan bir kadın. 

Her kim olursa olsun o şu an Türk topraklarında bir kahraman. Eminim Türklerin Anadolu'ya geldiğinde yaşasaydı, bir Osmanlı sultanı olsaydı, güzelliği ve aklı ile  bir Hürrem olurdu. 

Amastriane /Amastrine/ Amastaryan / Amastris veya Amatris... Dillere destan olmuş bu kraliçe öyle ya da böyle, Zonguldak'ın tarihinde önemli yer alıyor.  

MÖ 322 ile MÖ 284 yıllarında toplam 22 sene hükmetmiş bir hükümdar. Toplamda bu topraklarda 38 yılını geçirmiş bir insan. 

Senin benim gibi Filyos’tan geçti. Göbü’den geçti, Çatalağzı’nın açıklarından geçti. Bartın Irmağında suya girdi. Zonguldak'ın topraklarını dışarıdan değil, bizzat bu topraklarda yaşayarak yöneten bu kadın ebetteki çok güzel bir kadın olması gerekiyor. O dönem bütün bu özeliklere sahip bir kadının erkeklerin arasında 62 yıl boyunca  ölene kadar hükümdar kalması için ebetteki çok akıllı bir kadın da olduğunu gösteriyor. Tipi hakkında bugün bulunan paraların üstünde resimleri ile bir heykelden anlıyoruz. Heykelin bir parçasından anlaşıldığı kadarı güzel bir kadın. Lakin heykelinden çok daha güzel olduğunu düşünüyorum. Amastrine adını duyunca aklıma hep mavi gözlü sarışın biri aklıma geliyor. 

Hakkında yeni bir iddia daha var. O bir Laz kökenli... Ünlü tarihçi Herodot, tarihi kaynak niteliğinde olan eserinde altı adet Med klanından bahseder. Aynı zamanda Herodot, Medlerin gelenek ve giyiniş olarak Perslere olan benzerliklerine defalarca değinmiştir. Ayrıca Medlerin Aryan ırkından oldukları (Amast-aryan adı burdan gelebilir), Atina’ya ilk geldiklerinde Laz-Kolhisliler olduklarını fakat daha sonra adlarını Medler olarak değiştirdiklerine de değinmiştir. Hatta Yunan Mitolojisinde Medea, Laz-Kolhis kralı Jason’un karısı ve Argonatların büyücüsü olarak bilinmektedir. Hatta Bazı Yunan soylarının da Kafkas'tan geldiği sanılır. Medlerin bir bölümünün Yunanistan'a göçtüğü iddia edilir. Persler , bugünkü İran halkının çoğunluğunu teşkil eden, Hint-Avrupa soyunun Arya kolundan gelme eski bir millettir. Dolayısı ile bir çok Avrupa halkları ile aynı soyu dayanabilir. Yani aslında, bugün İranlıların Araplara benzememesi ,kadınlarının tip olarak Kafkaslara olan benzerliği söz konusu. O yüzden mavi ve sarışın olabiliyorlar. 

Amastriane'nin heykeli masmavi. Özellikle bu şekilde mi  yapıldı bilinmiyor .Bu mavilik Deniz'i simgeleyeceği gibi gözlerini de simgeleyebilir. Ereğli’ye M.Ö 332 yılında gelin olarak gelen  Amastaryan M.Ö 302’de kocasının ölümü ile Kraliçe unvanını alıyor. 

Amatris M.Ö 284 ‘de oğulları tarafından öldürüldüğünde  50-55 yaşlarında oluğunu tahmin ediyorum. Çünkü ikinci evliliği ile 322’de Ereğli’ye geldiğine göre , ölümüne kadar zaten 38 yıl geçiyor. İlk evliliğini 13-16 yaş arası yapsa (Zira  Pers kızları Makedon komutanları ile zoraki evlilikler yapıyor) bu da toplamda 50 -55 yaş aralığı ediyor.

 (Bu ilham ile Amastriane'nin heykelini ,çok güzel bir kadının gerçek yüzü ile eşleştirdim.)

Eğer Zonguldak turizm atağı yapacaksa ,bugün Zonguldak tarihinde bile pek anılmayan, Amasra'da ön plana çıkartılmayan bu şahsiyet hakkında daha çok araştırma, senaryo yazılmalı. Dünya onun hikayesini biliyor ama nerede yaşadığı hakkında insanların bilgileri bile yok. 

Hikayesi çok iyi film konusu olabilir. 

Tanıtımının olmasında bizim de suçumuz var. Zonguldak‘ın yerel tarihini, sadece kömür tarihi ile sınırlı tutuyoruz. Bu toprağın tarihi bir bütündür. Bizim bunu sahiplenmemiz gerek. 

Çok başarılı bulduğum Halk TV'de "Görkemli Hatıralar" adı programda, Amasra çekimlerinde bile Amasralı yerel tarihçiler, onun hakkında sadece iki üç kelime ile geliştirmişlerdi. 

Amastris hakkında çok yazı yazmalıyız.

Hayati Yılmaz ile 

Zonguldak Tarih