1910, DEVREK’TE KOLERA SALGINI

1908 yılında Rus topraklarından Karadeniz'e yayılan Kolera hastalığı 25 Aralık 1910 tarihinde de ilk kez Zonguldak’ta ortaya çıktı. Devrek’te ilk hastaya bulaşması ile tüm Zonguldak‘a da yayıldı. Kafkaslardan gelen virüs, ilk kez Samsun‘da bir kişide görüldükten sonra tüm Karadeniz‘e yayılmış ve kısa sürede bütün Osmanlı topraklarını da kırmış geçirmiştir.
Aralık 1910 yılında Devrek‘te ortaya çıkan Kolera hastalığı sırasında Zonguldak’ta sadece yabancılara ait bir hastane bulunmaktaydı. Bu hastane Yayla'da gayrimüslim hastanesi olarak bilinir. Hemşireler ise Fransız rahibeleridir.
Bu hastanede bazı Türk doktorları olmasına rağmen o yıllarda misyonerlik faaliyetlerin başında da bu hastaneler gelmektedir. Memlekette bir çok yerde hastane olmaması ve halkın bu tür salgınlarda Gayrimüslim hastane ve çalışanlarına muhtaç kalmasını fırsat bilerek misyonerlik faaliyetlerini yürüttüler.
V-Kolera bakterisinden kaynaklanan bu hastalık sulu ishal, aşırı sıvı neden olur. Bakterinin salgıladığı toksin nedeniyle bağırsaklar hızla su kaybeder, saatler içinde aşırı miktarda su kaybı ortaya çıkar, hasta ishal başlamadan önce su kaybına bağlı olarak fenalaşır, halsizlik yorgunluk, bitkinlik arkasından şiddetli ishal başlar. Çok kısa sürede ince bağırsaklardan litrelerce su dışarı atılır. Su kaybı o kadar hızlıdır ki günde 20 – 30 litreden fazla su kaybedilebilir. Özelikle çocuklarda çok fazla ölümlere neden olur.

Daha sonra 11 Temmuz 1911 Frengi hastalığı ile mücadele amacıyla Hamidiye (Devrek) ve Zonguldak’ta birer hastane açılması ve açılacak hastanelerin alet ve edevat ihtiyaçlarının karşılanması için kaynak ayrılması talebinde bulunuldu fakat ilk Türk hastanesi ancak 1923 yılında Memleket Hastanesi (Devlet Hastanesi) olarak açılacaktı.

Hatırlayacağınız gibi dünya çapında 2019‘da başlayan ve ülkemizde ilk vakaların gizli tutulması, açıklanmaması dolayısı ile Zonguldak‘ta varlığı olup olmadığı belli değilken, Zonguldak‘ta ilk virüsün varlığı 27 Mart 2020 Cuma günü 62 yaşındaki İnağzı sakinlerinden Sevda Çilingir‘in ölümü ile ortaya çıkmıştı..Zonguldak valisi Erdoğan Bektas o gün Zonguldak’ta 22 kişi de daha corona virüs tespit edildiğini açıklamıştı. Giderek artan virüs vakaları nedeni ile "Ve Zonguldak" olarak söylenmeye başlayan süreçte, hem şehir hem de ilçeler arası giriş çıkışlar yasaklanmıştı.

Hayati Yılmaz