ZONGULDAK’IN İLK GAZETESİ ÇAYCUMA’DA BASILDI.

Kurtuluş Savaşı yıllarında Zonguldak Merkez ve Ereğli’de Fransız işgali sürmekteydi. Fakat Fransızlar Sapça geçidini bir türlü geçememişlerdi. Bartın ve Havalisi Komutanlığına atanan Yüzbaşı Cevat Rıfat Bey , Bartın cezaevinden çıkardığı mahkumları da kullanarak 100 kişilik birlikle Çaycuma’da konuşlanmıştı. Bu sıralarda bir de Çaycuma’da ‘İnkılâp’ isimli bir gazete çıkartıldığı bilgisi var. Kurtuluş Savaşı sırasında daha inkılapların söz konusu olmamasının yanında Çaycuma’da İnkılâp gazetesinin basılması oldukça ilginç bir bilgidir.
(1930'lu yıllarda Ulusal Basında yayınlanan İnkılap gazetesi ile karıştırılmamalıdır.)

Aslında Zonguldak’ta ilk gazeteler dışarıdan gelen gazetelerdi. Genelde saraya bağlı gazeteler olduğu için; bu gazeteler güvenilir yayın yapmıyorlardı. Zaten gazeteleri şehirde sadece Osmanlı askerleri ile Fransızlar okuyorlardı.
Aslında Anadolu’da yerel basının oluşması vilayet gazetelerinin yayımlanmasıyla başlamıştır. 1864 yılında Osmanlı mahalli idaresinde yapılan düzenleme ile vilayet sistemine geçilmiştir. Vilayetler oluşturulurken, her merkezde birer matbaa da kurulmuştur. Bu matbaalarda öncelikle kırtasiye işlerine ağırlık verilmiş, yıllıklar, takvimler, dini, edebi ve bilimsel eserler basılmıştır. Bu arada birçok ilde Resmi Vilayet Gazetesi çıkarılmıştır.
Bu sebep ile Kastamonu’da matbaa bu yıllarda faaliyete geçmişti. Ayrıca Açıksöz adında bir özel gazete de çıkarılmaktaydı.
Kurtuluş Savaşı döneminde gazeteler, hem Milli Mücadeleyi destekleyen hem de karşı çıkan yayın organlarıyla önemli bir rol oynamıştır. Bu dönemde, Mustafa Kemal Atatürk'ün liderliğindeki direniş hareketini kamuoyuna duyuran gazeteler ve dergiler ile İstanbul hükumetini ve işgal güçlerini destekleyen yayınlar bir arada bulunmuştur. Kurtuluş Savaşı döneminde gazeteler, hem Milli Mücadeleyi destekleyen hem de karşı çıkan yayın organlarıyla kamuoyu oluşturmada ve halkı bilgilendirmede önemli bir rol oynamıştır. Milli Mücadeleyi destekleyen gazeteler, direniş hareketini duyurarak halkı bilinçlendirmiş ve motivasyonlarını artırmıştır. Karşıt yayın yapan gazeteler ise, İstanbul hükumetini ve işgal güçlerini destekleyerek Milli Mücadeleye karşı bir kamuoyu oluşturmaya çalışmıştır.
Bütün Anadolu’da olduğu gibi bu farklı gazete yayınları Zonguldak’ta da sürmekteydi.

Bu zamana kadar Zonguldak’ta ilk gazetenin 1923 yılında çıktığı bilgisi vardı. Fakat Çaycuma’da daha önce İnkılap gazetesi basıldığı bilgisi, ilk gazetenin Zonguldak’ta değil de Çaycuma’da basıldığını ortaya çıkardı. Fakat bu zamana kadar gazetenin herhangi bir nüshası bulunamadı.
Kurtuluş Savaşı yıllarında Zonguldak Merkez’de de Naim Nuri Matbaası olduğunu da biliyoruz. Bu matbaanın gazete çıkarımından çok; mektup, takvim, gibi daha çok kırtasiye türü bir şeyler bastığı düşünülüyor. (Fotoğrafta, Osmanlı harflerle Naim Nuri Matbaası basımı damgalı mektup görünüyor) .Zaten ilk gazeteci olarak bilinen Tahir Karauğuz anılarında ‘ 23 Mart 1923’te yayın hayatına başlayan Zonguldak Merkez’de çıkan ilk gazetenin ilk sayısını, elinde birkaç kilo hurufatla eski bir provo tezgahı bulunan mürettip Mahmut ve birkaç sayısını da, Gütenberg zamanından kalma bir hurda makine ve biraz hurufatla buraya gelmiş olan Naim Nuri bastı ‘der. O halde ilk matbaanın Zonguldak’a o yıllarda çoktan gelmiş olduğu anlaşılıyor. Daha sonra Tahir Karauğuz Cumhuriyet kurulduktan sonra TBMM’nin aldığı bir karar ile yurt dışından vergisiz olarak alınan bir matbaayı Zonguldak’a getirir.

Kurtuluş Savaşı yıllarında tıpkı Anadolu’daki gibi hem Saray yanlısı asker bürokrat ile Kuva-i Milliye arasındaki mücadelesi Zonguldak’ta da yaşamıştır. Aslında şehirde Fransız işgali ile en belirgin örneğini taşıyordu. Fransızların kontrolündeki Zonguldak Merkez ile vadideki Milli Mücadele yanlıları arasında da bu mücadele sürüyordu. Bu bakımdan halka Mustafa Kemal’in başlattığı milli mücadeleyi anlatacak gazetenin Çaycuma’da basılması gerekiyordu.. O yıllarda okuma yazma bilenler, bu gazeteleri alıp köylere giderek, halkı bir yerde toplayarak , açık alanda okunuyorlardı.
Zonguldak’ın ilk gazetesi , Çaycuma’daki milli mücadele gazetesi olan İnkılâp gazetesidir.
Tahir Karauğuz ise Kurtuluş Savaşı sırasında İstihbarat şefidir. Bu yüzden gazetelere kendi adıyla yazı yazamamaktadır.
26 Ağustos 1922'de başlayan Büyük Taarruz ve 9 Eylül’de İzmir’de düşmanın denize dökülmesinden sonra ancak Zonguldak Merkez’de 23 Mart 1923’te Tahir Karauğuz ‘Zonguldak’ adlı gazete çıkarılabilmiştir.

Hayati Yılmaz ile
Zonguldak Tarih