Maadin Mühendislik Mektebi (Notları)

Zonguldak Yüksek Maden Mühendis OkuluEğitim  alanında  istihdam  edildiğini  gördüğümüz  468  Fransız  uzmanın 4’ü Zonguldak  Yüksek  Maden  Mühendis  Okulu’nda  istihdam  edilmiş  olup, bu  rakam eğitim  alanında  istihdam  edilen  Fransız  uzmanlar içerisinde  

.Rudolf Pirjane Fransızca Öğretmeni Zonguldak Yüksek Maden Mühendis Okulu 1929

Saint Etyen  , İşletmeZonguldak Yüksek Maden Mühendis Okulu 1930

F. Guingnard İşletme Zonguldak Yüksek Maden Mühendis Okulu 1930

 Dr. M. Sauperten İşletme Zonguldak Yüksek Maden Mühendis Okulu 1930

 Zonguldak Yüksek Maden Mühendis Okulu’nda (1929-1930) Yıllarında İstihdam Edilen Fransız Uzmanlar Mustafa  Kemal  Paşa  önderliğinde  verilen Millî Mücadele’nin  zaferle sonuçlanması  ve  Lozan Barış Görüşmeleri’nin kesintiye ulaştığı  bir dönemde  yeni ekonomi  politikamızın  belirlenmesine  yönelik  olarak  toplanan Türkiye İktisat Kongresi’nde (17  Şubat-4  Mart  1923)  madenciliğin  sorunları  üzerinde  de durulmuştur.

Madenlerin  çıkarılması  ve  işletilmesinin  kendi  mühendislerimiz tarafından gerçekleştirilmesine  yönelik  olarak  20  Ekim  1924’te  Ticaret  Vekaleti tarafından Zonguldak  Maden  Mühendisi  Yüksek  Okulu(Zonguldak  Maden Mühendis Mekteb-i Alisi) kurulmuştur.

1930’da Ankara’da toplanan Sanayi  Kongresi’nden  sonra Millîİktisat  ve  Tasarruf  Cemiyeti  tarafından  Yüksek Maadin  ve  Sanayi  Mühendis  Mektebi  olarak  değiştirilmiştir. Ancak  1930-1931 döneminde  İktisat  Vekaleti’nin ani  bir  kararı  ile  okul  kapatılır.  Eğitim  için  yurt dışından yabancı öğretmen istihdam edilir. 

Okulun uzmanlık gerektiren madenciliğe yönelik derslerini vermek üzere istihdam edilen yabancı öğretmen ve profesörlerin derslerinin öğrenciler  tarafından  izlenebilmesi  için  haftada  on  saat  Fransızca  dersi konur.  Öğretim dili Fransızca olan okulun teknik ders kitapları da Fransızca’dır ve Fransızca  kitaplardan  oluşan  bir  de  kütüphane  kurulmuştur. Rudolf  Pirjane Fransızca  öğretmeni  olarak  1929’da  istihdam  edilmiştir. Saint  Etyen,  M.F. Guingnard,  Dr.  M.  Saupertenisimli  Fransız  uzmanlar  da  1930’da  Zonguldak Yüksek  Maden  Mühendisliği’nde  işletme  alanında  istihdam  edilirler. Yabancı öğretmenlerin  yanı  sıra  okulda,  Avrupa’da  eğitim  görmüş  maden  mühendisleri  de uzman ve öğretmen olarak görev yapmıştır.Öğrenciler, mezuniyetlerinin ardından,üç  ay  Avrupa  madenlerinde  staj  yaptıktan  sonra  ülkemizdeki  yerli  ve  yabancı madenlerde istihdam edilmişlerdir. Zonguldak  Yüksek  Maden  Mühendis  Okulu’nda  1929-1930  yıllarında dört Fransız uzman istihdam edilmiş olup, bunların biri Fransızca öğretmeni olarak, üçü ise işletme alanında istihdam edilmişlerdir.

SCHUMACHER’İN ZONGULDAK JESTTİ

1930 yılında Zonguldak Maadin Mühendis Mektebi Laboratuvarı için, Almanya Freiberg'de maden şirketinde jeolog olan Prof Friedrich Schumacher tarafından malzeme gönderilmesi ve bu malzemenin çok kapsamlı olacağından, bizzat Gazi Mustafa Kemal Atatürk imzalı bir emir ile ; Zonguldak eski belediye başkanlarından ve Maden Mühendisi olan Bedri Hüsnü Bey'in, Almanya'ya giderek bu malzemeleri yurda getirmesi için  Cumhurbaşkanlığı kararnamesi çıkartılıyor.Prof Friedrich Schumacher Almanya'da üstün madalya ödülü sahibi.

Aslında Prof Friedrich Schumacher'ın Birinci Dünya Savaşı sırasında Afrika'da Almanya'nın Altın paralarını basan kişi. Yakalanmadan bir süre önce paraları gömen Schumacher, bu altınları nereye gömdüğünü hatırlamadığı için ganimetin yeri bugün halen Tanzanya da aranmaktadır.Prof Friedrich Schumacher 1954'ten 1955'e kadar  İstanbul Üniversitesinde dersler vermiştir.

1930 yılında, Almanya'ya gönderilen Bedri Bey'e (Güneri) yolluk olarak 5 bin lira verilmiştir. Bu kadar önem verilen Zonguldak Maadin Mühendis Mektebi'nin ,1931 yılında neden kapatıldığı halen muğlakta kalan sorulardan biridir

....................

Bugün adı Zonguldak Mesleki ve Teknik Anadolu Lisesi olan ve bir çoğumuzun Zonguldak Sanat Okulu olarak bildiğimiz okul  ,103 yıllık tarihinde bu zamana kadar birçok isimle eğitim verilmiş.

Bina ise 107’yıllık bina. (Altta) Bu okulun binası 1916 yılında Birinci Dünya Savaşı sırasında ,Zonguldak’ta maden şirketleri sahipleri arasında toplanan para ile askeri kışla olarak yapılmış binadır. 1919 yılından sonra Fransızların kullandığı bina olur. Fransızlar sadece bu binayı değil, Fener semtini komple kapatırlar. Fransız işgalinden sonra bu bina Maden Fen Memurları yetiştirmek için kullanılan bir okula dönüşür.. İşte ilk adı; Zonguldak Maden Fen Memuru Mektebi

Her ne kadar bu bina Zonguldak Maden Fen Memuru Mektebi , olarak kullanılsa da, aslında askeriyenin malıdır.  Zonguldak Maden Sahası (Havza-i Fahmiye Müdürü)  Hüseyin Fehmi ’ nin girişimleriyle, savaştan sonra bölgede  Kurmay Yüksek Komutanı olan (Erkan-ı Harp Kumandanı)  Kurmay Yarbay Hayri Bey’in de yardımıyla bu kışlanın  Ekonomi Bakanlığı’na  (İktisat Vekaletine)  bağlı olmak kaydı ile Havza  emrine bırakılması sağlanır. Tabi bunun yapılması ,Türkiye’nin ilk Maden Mühendis Mektebinin  Zonguldak’ta kurulmak istenmesi ile alakalıdır. Böylelikle okul bundan sonra Maden Mühendisi yetiştirecektir. Böylelikle ,20 Ekim 1924 tarihinde Türkiye’nin ilk Maden Mühendis Mektebi Zonguldak’ta açılır.. Sonra diğer binalar eklenir.

Adı 1930’a kadar Zonguldak Maden Mühendis Mektebi-i Alisi idi. 

11 Şubat 1930’da TBMM Başkan Vekili Hasan Saka Başkanlığında yapılan  Sanayi Kongresinin ardından okulun adı ‘Yüksek Maadin ve Sanayi Mühendis Mektebi’ olmuştur. Fakat bu okul 1931’de kapatılır.Mühendis Mektebinin kapatılmasından sonra okulun ismi ‘Maden Meslek Mektebi ‘ olmuş ,bu okulda 1933 yılında sona ermiştir. Okul 1937 yılında ‘Zonguldak Maden Tatbikat Mektebi’ adı alır. Okulun adı bu isimle 1939 yılına kadar devam eder. 

1941 tarihinde  ‘Zonguldak Maden Teknisyen Mektebi’ ’ adı altında tekrar açılır. Bu okul 1949 yılına kadar eğitime devam ederken bu arada   1945 yılında Soğuksu semtinde garajdan bozma iki küçük binada tesviyecilik, demircilik ve marangozluk olmak üzere üç bölüm den oluşan Zonguldak Erkek Sanat Enstitüsü adında bir okulda açılmıştır.

1949 yılında bu okul ,  Zonguldak Maden Teknisyen Mektebi kapatılınca Fener semtine alınır. Aynı zamanda okulda Zonguldak Maden Başçavuş Mektebi’de vardır. Maden Tatbikat Mektebi, bu  okula bağlı olarak, üç yıllık Zonguldak Maden Başçavuş Mektebi’ne dönüştürülür. Tatbikat Mektebi’nin ikinci sınıfını bitirenler de Başçavuş Mektebi’nin üçüncü sınıfının öğrencileri oluşturur. Okulda 4 yıllık teknik Lise bölümü de mevcuttur. 

1970’lerde takma adı  Sanat Okulu olarak bilinen okul,  Zonguldak Endüstri Meslek Lisesi adıyla eğitime devam etti. Bugün bu okulun adı ‘Zonguldak Mesleki ve Teknik Anadolu Lisesi ‘ dir.(İlk kez Zonguldak Maden Fen Memuru Mektebi olarak kullanılan alttaki binayı,  1960 yıllarında  Zonguldak Ticaret ve Sekreterlik Lisesi kullanmış.

1976 Yılında Zonguldak’ta tekrar Maden Mühendisliği Yüksek Okulu açılmıştır. )

2000 yılından önce bu okuldan mezun olanlar için bir not yazayım:

Geçmişte adı Elektrik, Metal İşleri, Ağaç İşleri, Motor, Tesviye ve Elektronik bölümleri yerine bugünkü isimleri ; 

-Elektrik- Elektronik Teknolojisi Bölümü -Metalürji Teknolojisi Bölümü-Mobilya ve İç Mekan Tasarımı Bölümü

-Motorlu Araçlar Teknolojisi Bölümü

- Tesisat Teknolojisi ve İklimlendirme Bölümü

-Bilişim Teknolojileri Bölümü

-Makine ve Tasarım Teknolojisi Bölümü

Hayati Yılmaz İle

 Zonguldak Tarih