OSMANLI’DAN CUMHURİYETE GEÇİŞ

1918 yılında Zonguldak Merkez’de nüfus 30 bin 193'dür. Ereğli 41.794, Bartın 74.800, Devrek 54.249'dir Toplam nüfus 201.036'dır.
Merkez'de bu nüfusun 15.330'u erkek, 13.007'i kadındır. Merkez'de nüfusun 1100 kişisi ise Rum 756'sı Ermeni kökenlidir.
Cumhuriyetin kurulmasından sonra yapılan ilk sayım, 1927 senesinde yapılır. Buna göre Zonguldak'ın ili olduktan sonra 1927’de yapılan ilk sayımda nüfusu toplam 267.990 olmuştur.
1927 senesinde ; Zonguldak Merkez 45.258 , Ereğli 43.123, Bartın 64.130 , Devrek 57.296, Safranbolu ise 58.841 şeklindeydi.1927 senesinde Zonguldak'ta 562 yabancı bulunuyordu
Zonguldak'ta yaşayan Yunan 2 , Pers 1 Macar 29 , Alman 21 İtalyan 257 ,Arnavut 2, Lehistanlı 4 ,İngiliz 3, Rus 3 ,Avusturyalı 15 ,Sırbistanlı 14 , Belçikalı 12 , Bulgar 15 , Fransız 104, Bilinmeyen 7 kişiydi.
Görüldüğü gibi ; Zonguldak Merkez'in nüfusu 15 bin artarken, Bartın'ın nüfusu 10.670 azalmıştır. Aslında Bartın'da azalma 1923'de başlıyor. Bartın’ın nüfusu birden 74 binden, 61 bine düşüyor.
1927 nüfus sayımında Zonguldak ve ilçelerinde yaşayan nüfusun %51’i meslek
sahibi , %49’u ise mesleği bilinmiyordu.
Toplam 10 otel, bir fotoğrafçı, dört eczacı, 22 maden şirketi bulunmaktaydı. Aynı tarihte odaya kayıtlı 769'da küçük esnaf bulunmaktaydı.

Osmanlı Dönemi'nde Mükellefiyet yasasına göre madenlerde zorunlu çalışma vardı. Cumhuriyetin kurulması ile bu ortadan kalktı ve işçi çalışma koşulları ve saatleri tekrar belirlendi.
1926 yılında Türk Kömür Madenleri TAŞ, Kozlu Kömür İşleri TAŞ , Kireçlik Kömür Madenleri , İş Bankası’nın kurduğu Maden Kömürleri İşleri TAŞ‘ın Üzülmez de faaliyete başlaması, 1927 yılında Kilimli Maden İşleri TAŞ ’nin kurulması ile işçi sayısı arttı.
Her ne kadar Zonguldak'ın ekonomisi madenlere dayalı olsa da Cumhuriyet ile birlikte Zonguldak'ın hinterlandında tarım faaliyetleri yapılmaktaydı.
Osmanlı döneminde köylerde okul ve cami bulunamazken, Cumhuriyet ile birlikte cami sayıları artmış ve Zonguldak Merkez’de ilk ve ortaokul düzeyinde okullar açılmıştı. 1924 yılında, şehirde bir yüksek okul olmasına ramen henüz lise düzeyinde okul bulunmuyordu.
Görüldüğü gibi Zonguldak'ta Cumhuriyetin kurulması ile birlik bölgede değişiklikler büyük ölçüde hissedilmiş ayrıca, içinde ortak kültür ortak geçmişi bulunan halk, Zonguldak il olunca aynı il sınırları içinde yaşamaya başlamıştır.
Hayati Yılmaz ile
Zonguldak Tarih