MÜMTAZ SOYSAL KiMDIR ?

Alemdar gemisinin çarkçısı (Makine Mühendisi) bir babanın en küçük oğlu olarak Zonguldak`ta dünyaya geldi.
Mümtaz SOYSAL`ın babası Istanbul Beşiktaşlı Osman Muhtar Bey`dir. Gemi Çarkçıbaşı`dır. Bugünkü adı ile “gemi makineleri işletme mühendisi“
Osman Muhtar Bey, Ankara hükumeti tarafından Alemdar'a tayin ediliyor.
Aslında Osman Muhtar Bey Alemdar gemisinin hikayesinde yok,fakat bu gemide görev yapanlardan. Alemdar Gemisi`nin maketi Ereğli rıhtımında sergileniyor.Hikayesi bambaşka bir hikayedir.Yinede Osman Muhtar Bey İstiklal madalyası sahibidir.

Osman Muhtar Bey, Osmanlının kaos yaşadığı Istanbul`dan kaçıp Zonguldak`a yerleşiyor,Zonguldak Limanında görev alıyor.Bu sırada Bartınlı bir ailenin kızı ile evleniyor.Mümtaz Soysal`ın annesi, muhtemelen Zonguldak`ta nüfus Müdürü görevi yapan Ahmet Efendi`nin kızıdır.Osman Muhtar Efendi Zonguldak’ta ahşap iki katlı ev yaptırıyor.O zamanlar Zonguldak`ın yeni evleri ahşap yapıda ve genelde iki katlıydı. Alt kat “daha çok kiracı otursun” diye bir kaç bölümden oluşturulurdu.Zira işçilerin ailesi köylerde olduğu için yalnız yaşayan bir çok işçi bu evlerde oturmayı tercih ediyorlardı.

Soysal`ın babasının ilk evliliğinden iki kızı var. Zonguldaklı olan ikinci evliliği, yani Soysal`ın annesi ile yaptığı evlilikten ise 4 çocuğu bulunuyor.Bu çocuklardan en büyüğü Selma Soysal Türkiye`nin ilk kadın matematik profesörüdür. İkinci çocuk yine kız, Süheyla Soysal.O da Hukuk Mezunu. Bir sonraki Yılmaz Soysal Deniz Nakliyat Müfettişi.Sosyal kardeşlerden bildiğimiz Muzaffer Soysal ise gazeteciydi.Zonguldak yerel gazetelerde çalıştıktan sonra Milliyet ve Türkiye gazetesi`de çalışmıştı.
Hepimizin yakından tanıdığı Zonguldak Milletvekilliği yapmış olan Prof. Dr. Mümtaz Soysal ise en küçük kardeştir.
Soysal`ın babası 1948`de emekli olunca, aile Istanbul`a taşınıyor.Baba Osman Soysal 1961`de vefat ediyor.
1929`da Zonguldak`ta doğan Mümtaz Soysal İlkokulu Zonguldak`ta ,liseyi Galatasaray Lisesi`nde bitiriyor.(1949)

Ardından Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi’ni (1953) bitirdi. Ortadoğu Amme İdaresi Enstitüsü´nde asistan olarak görevliyken fark dersi sınavlarını vererek Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi'nden de mezun oldu (1954). 1956'da Siyasal Bilgiler Fakültesi'de asistan olarak çalışmaya başladı; 1958'de siyasal bilimler alanında doktora çalışmasını tamamladı. Siyasal Bilgiler Fakültesi'de Anayasa Hukuku profesörü olarak uzun yıllar ders verdi.
1961 tarihinde olarak Anayasa Komisyonu üyeliği yaptı. 1963'te doçent, 1969'da profesör olan Soysal, 1971 yılında aynı Siyasal Bilgiler Fakültesi`nin dekanlığına seçildi. 12 Mart Muhtırası' ndan sonra 18 Mart 1971'de dekanlığı esnasında, Ankara Sıkıyönetim Komutanlığınca gözaltına alınıp tutuklandı. 1968'den beri okuttuğu Anayasa'ya Giriş ders kitabında komünizm propagandası yapmakla suçlandı, 6 yıl 8 ay ağır hapis, 2 ay 20 gün Kuşadası'nda emniyet gözetimi altında bulundurulmaya ve kamu haklarından ebediyen mahrumiyete mahkum edildi. Toplam 14.5 ay Mamak Cezaevi`nde kaldı. Mamak Cezaevi`nde iken yazar Sevgi Soysal ile evlendi (Sevgi Soysal 1976 yılında ölmüştür).

Yazar Sevgi Soysal

1991`de SHP`nin kontenjanından Ankara Milletvekili oldu. SHP-CHP birleşmesi ile yeniden CHP`li olan Soysal, 1961`den bu yana CHP saflarında olduğu partisinden istifa ederek 1995`de DSP`ye geçti.
1995`de de yapılan seçim ile Zonguldak Milletvekili olmuştur,
Daha sonra Bülent Ecevit ve Rahşan Ecevit ile anlaşmazlığa düşerek DSP’den ayrıldı (1998).
2002'de Bağımsız Cumhuriyet Partisi'ni kurdu ve parti genel başkanı oldu. 

Mümtaz Soysal Zonguldak Eski Belediye Başkanı ismail EŞREF ile.

Hukukçuluğunun yanı sıra gazete yazılarıyla da tanınan Soysal Forum, Akis, Yön, Ortam gibi dergilerde, Yeni İstanbul, Cumhuriyet, Ulus, Barış, Milliyet ve Hürriyet gazetelerinde yazarlık yaptı. Milliyet gazetesinde 1974'te "Açı" başlığıyla yayımlamaya başladığı köşe yazılarını 1991-2001 yılları arasında Hürriyet'te, 2001'den beri de Cumhuriyet Gazetesi`de yazmaktaydı.Mümtaz Soysal 90 yaşındaki Soysal bir süredir Alzheimer hastalığıyla mücadele ediyordu.Eski Dışişleri Bakanı ve Anayasa Hukuku uzmanı Prof. Dr. Mümtaz Soysal, bu sabah (11 Kasım 2019) İstanbul Beşiktaş'taki evinde vefat etti.

Allah gani gani rahmet eylesin

Hayati YILMAZ
Zonguldak Tarih