İnsanlık tarihinde ilk paralar yine bu topraklarda Lidyalılar tarafından kullanıldı. O yüzyıldan günümüze kadar artık para yerine geçen sikkeler, her devlette farklı ağırlık birimi olarak da kullanılmaya başlanmıştı.
Madeni paralar ; gümüş,bronz,bakır ve altın olarak gramına göre değer kazanıyordu. Zonguldak’ta da ilk sikkeler M.Ö 600 yıllarında kullanılmaya başlandığında, her hükümdar kendi figürünü kullanıyordu.
Tion , Heraklia ,Sasemos ve Kromma sikkeleri aslında birim olarak değişik ağırlık birimlerle isimlendiriliyordu..
Obol değerindeki gümüş sikke, bir avuca denk geliyordu.. 1 avuç obol , 6 adetti.. 6 adet obo,l 1 drahmi idi...
dirhem" kelimesi nihayetinde Yunan madeni parası olan drahmiden gelir. Hem ağırlık ölçü birimi hem de para birimi olarak kullanıldı...Yunanca konuşan Bizans İmparatorluğu, Arablarla ticaret yaptı, sikkeyi İslam öncesi ve sonrasında orada tedavüle soktu. Başlangıçta Farsça bir kelime olarak kabul edilen bir para birimiydi . Daha sonra 7. yüzyılın sonlarına doğru madeni para, hükümdarın adını ve dini bir ayeti taşıyan İslami bir para birimi haline geldi. Dirhem, Perslerin madeni parasıydı. Araplar kendi madeni paralarını oluşturdular. İslami dirhem 8 dandik idi.
Paraların kullanımı Türklere ve Araplara geçtiğinde, drahmi birimi dirhem oldu. 1 dirhem’de 3.2 grama denk geliyordu. Hem Selçuklu hem de Osmanlı Dönemi’nde ağırlık ölçüleri aynı zamanda paraların değerini de belirliyordu.Tarihte paralar için bir çok birim kullanıldı. Bunları biz halen biliyoruz. Bazılarını hiç duymadık .
Akçe, Kesik,Mangır, Para, Mecidiye, Hayriye ‘ gibi.Yani madeni paranın değeri , ağırlık ölçüsü olarak kullanılan terimlerle de belirleniyordu.
Ağırlık ölçüsü olarak 400 dirhem eşittir , bir okkaya (1,282 g) denk geliyordu. kırat 0,2 g,1 dönük = 4 kırat
Tabi madeni sikkeler ağırlık ölçülerinin en az limitinde olanlardan Dirhem olarak kullanılması altın paranın ağırlığını da belirliyordu. 1 Altın paranın gramı 2 dirhem’den biraz fazla idi.. Bunu dengelemek içim İki dirhem ve bir çekirdek konularak denk getiriliyordu. Bu çekirdek keçiboynuzu çekirdeği idi. Yani Osmanlı’da keçiboynuzu çekirdeği ağırlık birimi olarak kullanılıyordu. 16 çekirdek 1 dirhem ediyordu. '2 dirhem bir çekirdek' ise bir altın para ediyordu...
Eski altın paraların ağırlığı '2 dirhem ,1 çekirdeğe' tekabül edermiş. Yani ; bugün, şık kıyafetli olan veya çok güzel bulduğumuz kişilere '2 dirhem, 1 çekirdek 'yakıştırması buradan geliyor..
Hayati Yılmaz ile
Zonguldak Tarih